Αντίσταση στα Γιάννενα


Κυριακή 3 Απριλίου 2016

Πρόσφυγες και Αριστερά

Το παρόν σημείωμα το γράφουμε αφορμώμενοι από τη διαδήλωση που έγινε την Τετάρτη 30/3 στην Αθήνα με κατάληξη τα γραφεία της Ε.Ε., από δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και πρόσφυγες, ενάντια στη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας και με κεντρικό αίτημα «ανοίξτε τα σύνορα». Θεωρούμε ότι στις οξυμένες συνθήκες που διαμορφώνονται, καθίσταται αναγκαίο κάποια ζητήματα να τεθούν ανοιχτά. Πιστεύουμε και παρατηρούμε ότι, ενώ όλοι έχουν «σκύψει» πάνω στο πρόβλημα και κανείς δεν το αγνοεί, οι διαφορετικές αφετηρίες οδηγούν σε πολλές και αντιθετικές μεταξύ τους κατευθύνσεις. Πολλώ δε μάλλον, φαίνεται πως η κατεύθυνση και ο τρόπος προσέγγισης του που έχουν κυριαρχήσει, καταλήγουν μόνο σε σύγχυση ως προς τις αιτίες του προβλήματος και κατά συνέπεια αποπροσανατολίζουν από την αναγκαία απάντηση που πρέπει να δοθεί και να αντιστοιχεί πραγματικά στις απαιτήσεις των καιρών.



Καταρχάς, είναι συγκλονιστικό το δράμα που βιώνουν οι χιλιάδες ξεριζωμένοι, όντας κυνηγημένοι πρώτα απ’ όλα από τον πόλεμο και τη φρίκη που έσπειραν στις χώρες τους οι ιμπεριαλιστές. Οι δυσκολίες που συναντούν στη μαρτυρική διαδρομή τους είναι τρομακτικές. Εντούτοις, παρά τα αναρίθμητα εμπόδια, τον κίνδυνο της ζωής τους στα σαπιοκάραβα, τον εγκλεισμό τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης, τα βασανιστήρια, τα χημικά στα κλειστά σύνορα, τις λάσπες της Ειδομένης, μια συνολική αντιμετώπισή τους από τη μεριά των κυρίαρχων που τους υποβιβάζει σε ανθρώπους με εκ προοιμίου απαλλοτριωμένο το δικαίωμα στη ζωή- αυτοί επιμένουν. Επιμένουν γιατί δεν έχουν τίποτα να χάσουν, διότι τα πάντα «ωχριούν» μπροστά στον όλεθρο του πολέμου και την καταστροφή που επικρατούν στις πατρίδες τους. Γιατί αυτό που κυριαρχεί στις συνειδήσεις αυτών των ανθρώπων δεν είναι τίποτε άλλο παρά η τάση αναζήτησης διεξόδου.

Με αυτήν την έννοια, είναι τουλάχιστον προκλητικές οι προσπάθειες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να πείσει ότι η επιμονή τους να συνεχίσουν οφείλεται κατά βάση σε κάποιους «προβοκάτορες», που τους υποκινούν από τα έξω. Εννοώντας με αυτό κάθε αλληλέγγυο, τον ίδιο το λαό που έχει σπεύσει να προσφέρει υλική βοήθεια από το υστέρημά του. Ένδειξη και αυτό της απόλυτης συμμόρφωσης της σε αυτά που απαιτούν τα ιμπεριαλιστικά της αφεντικά σε ΗΠΑ-Ε.Ε.

Με αφορμή, όμως, τη διαδήλωση που αναφέραμε, στην οποία συμμετείχαν και πρόσφυγες-μετανάστες που έχουν αναδείξει σαν σύνθημα το «Ανοίξτε τα σύνορα», οφείλουμε να θέσουμε και κάποια ερωτηματικά. Πριν απ’ αυτό, να πούμε μόνο ότι αναμφίβολα ένα ζήτημα είναι η αγωνία αυτών των ανθρώπων για μια καλύτερη ζωή, που αποτυπώνεται και σε αυτό το σύνθημα, εκφράζοντας τη θέλησή τους, μπροστά στα σφραγισμένα σύνορα που συναντούν και τις απελάσεις που τους απειλούν, για ελεύθερη και ασφαλή μετακίνηση εκεί όπου επιθυμούν. Δεν χωράει και πολλή συζήτηση, φυσικά, το αν πρέπει ή όχι η Αριστερά να αναγνωρίσει αυτό τους το δικαίωμα και να το προβάλλει σαν τέτοιο.

Και κάπου εδώ είναι που αρχίζουν οι προβληματισμοί και τα ερωτηματικά. Από πότε και γιατί έχει γίνει η σιωπηρή παραδοχή, ακόμα και στους κόλπους του κινήματος, ότι η προσδοκία περί καλύτερου μέλλοντος στις ανεπτυγμένες χώρες της Ε.Ε. ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα; Δεν εμπεριέχει, δηλαδή, και αυταπάτες που έχουν καλλιεργηθεί σε αυτόν τον κόσμο; Και για ποιον ακριβώς λόγο το δίλημμα για τις αριστερές δυνάμεις πρέπει να είναι η επιλογή ανάμεσα στον εγκλωβισμό στην Ελλάδα και την Τουρκία ή την εγκατάσταση στα σκλαβοπάζαρα των ιμπεριαλιστικών μητροπόλεων; Σίγουρα, το τρομοκρατικό μήνυμα που στέλνεται στα προσφυγικά κύματα από τους κυρίαρχους της Ε.Ε. και η αναχαίτιση της προώθησής τους είναι το κεντρικό στοιχείο της πολιτικής τους. Αλλά υπάρχει ή δεν υπάρχει, παράλληλα και ίσως υποδεέστερα σε σχέση με αυτό, και η τάση διαλογής των κατάλληλων για τα εργασιακά τους κάτεργα;

Το θέμα, λοιπόν, είναι πως από την στιγμή που η διεκδίκηση της δυνατότητας συνέχισης του ταξιδιού τους γίνεται η προμετωπίδα, το κέντρο μιας πολιτικής πρότασης, όλα τα παραπάνω είτε υποβαθμίζονται, είτε αποκρύπτονται εντελώς. Μάλιστα, όταν εμφανίζεται σε αναλύσεις δυνάμεων του κινήματος μια απολυτοποίηση της αντίθεσης Τουρκίας και κρατών-μελών της Ε.Ε. σε ό, τι αφορά τις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων, αναδεικνύονται σοβαρές αυταπάτες για μια σειρά ζητήματα, όπως αυτό του χαρακτήρα του οικοδομήματος της Ε.Ε. Μια άποψη που μπορεί να υποκρύπτεται σε αυτές τις αναλύσεις αφορά την υποτιθέμενη δυνατότητα αναστροφής της κατεύθυνσης μετατροπής της σε «Ευρώπη- φρούριο» και της ενίσχυσης των «δημοκρατικών της χαρακτηριστικών». Άλλο πράγμα η «πολιτισμένη Ευρώπη», άλλωστε, η οποία ενδέχεται και να ανοίξει τις αγκαλιές της, αν συνετιστεί, σε αντιδιαστολή με το φασιστικό κράτος της Τουρκίας. Αντίληψη που έλκει την καταγωγή της από μια θέαση της Δύσης ως τον «ομφαλό της γης», κληρονομημένη από την αποικιοκρατία και τη συνείδηση «ιδιοκτητών του κόσμου» που διαμόρφωσε σε χώρες, που στη συνέχεια εξελίχθηκαν σε ιμπεριαλιστικά κέντρα. Και απ’ ό, τι φαίνεται, μπορεί να έχει και τις αόρατες επιδράσεις της, ακόμα και σε γενικά «αντι-Ε.Ε.» πολιτικές δυνάμεις. Αλλά οι εξελίξεις στο εσωτερικό της Ευρώπης είναι παραπάνω από φανερές, για όποιον θέλει να τις δει.

Είναι εξαιρετικά ανησυχητικός, επομένως, ένας χειρισμός του προσφυγικού ως πεδίο ιδεολογικής επιβεβαίωσης τέτοιων αυταπατών. Όπως και του συνθήματος «ανοίξτε τα σύνορα». Γιατί αν για τους πρόσφυγες που το προβάλλουν έχει τα χαρακτηριστικά που προαναφέραμε, για δυνάμεις της Αριστεράς κατά βάση συνδέεται άρρηκτα με αυτές τις αυταπάτες. Ενώ αδυνατούν να δουν, ποιος είναι αυτός που πραγματικά θέτει ζήτημα «συνόρων» και επαναχαράσσει τον χάρτη με το αίμα των λαών.

Το θεμελιώδες ερώτημα που έχουμε να απαντήσουμε είναι σε ποια βάση μπορεί να οικοδομηθεί η σχέση και η ενότητα του εργατικού-λαϊκού κινήματος και της Αριστεράς με τους πρόσφυγες-μετανάστες. Ως προς αυτό, το αίτημα για το οποίο γίνεται λόγος πιστεύουμε ότι κάθε άλλο παρά συμβάλλει σε αυτήν την κατεύθυνση. Ούτε μπορούν, από την άλλη, να παίξουν τέτοιο ρόλο οι θέσεις που επέλεξε να αναδείξει ως κεντρικές το ΚΚΕ για την απευθείας μεταφορά τους με αεροπλάνα στις χώρες της Ε.Ε. Διότι δεν μπορούν να αποτελέσουν όχημα διαμόρφωσης της οποιαδήποτε συνένωσης ντόπιων και προσφύγων-μεταναστών, από τη στιγμή που αδυνατούν να χτίσουν ένα δεσμό βασισμένο σε κοινές τους διεκδικήσεις μέσα στην ταξική πάλη, που ανταποκρίνονται στα συμφέροντα και των δύο «πλευρών». Αντιθέτως, μπορεί να τα βρίσκουν «σκούρα» στην αντιπαράθεση ακόμα και με την κυρίαρχη συστημική προσέγγιση για την ανάγκη μεταφοράς του «προβλήματος» αλλού, στα πλαίσια και των πιέσεων που δέχεται η αστική τάξη και η κυβέρνηση της χώρας.

Για εμάς το ζήτημα τίθεται διαφορετικά. Σίγουρα, ακόμα πιο διαφορετικά θα έμπαινε αν δεν είχαμε το δεδομένο της απόλυτης ανυπαρξίας της Αριστεράς και του κομμουνιστικού κινήματος στις χώρες προέλευσης του προσφυγικού κύματος. Με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα, όμως, θεωρούμε αδήριτη ανάγκη την ενεργοποίηση των όποιων δυνάμεων της εγχώριας Αριστεράς πάνω στο πρόβλημα και σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση: την αναγνώριση του κοινού εχθρού, τόσο από ντόπιους, όσο και από πρόσφυγες-μετανάστες και την πάλη ενάντιά του στη βάση αυτής της αναγνώρισης. Πιο συγκεκριμένα, η κατανόηση του ρόλου και της θέσης του ιμπεριαλισμού αναφορικά με την αντιλαϊκή επίθεση, τη φτώχεια, την ανεργία, θα δώσει τη δυνατότητα στον λαό και την εργατική τάξη να βασίσουν σε ένα στέρεο και ακλόνητο θεμέλιο τη σχέση τους με τους «κολασμένους της γης», των οποίων οι πατρίδες ρημάχτηκαν από τον ίδιο ακριβώς υπαίτιο. Ακόμα περισσότερο, η συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι και ο δικός μας λαός μπορεί να έχει ανάλογη μοίρα, μιας και η χώρα ανά πάσα στιγμή μπορεί να βρεθεί να γίνεται παρανάλωμα πυρός, σαν αποτέλεσμα της παρόξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και ανταγωνισμών. Δεδομένης της εξάρτησής της χώρας και της θέσης της ως ορμητήριο ιμπεριαλιστικών πολέμων, αυτοί οι κίνδυνοι μεγαλώνουν διαρκώς. Χωρίς όλα αυτά τα στοιχεία και αυτή τη σύνδεση, είναι «πουκάμισα αδειανά» οι όποιες θετικές αναφορές κάποιου στον ιμπεριαλισμό.

Αντιιμπεριαλιστικό-αντιπολεμικό κίνημα, επομένως, ο μεγάλος «απών» της περιόδου και ταυτόχρονα η ισχυρότερη ανάγκη. Ένα κίνημα που θα συνενώσει κάθε εθνικότητας, χρώματος και θρησκείας κατατρεγμένους στον αγώνα ενάντια στον υπαίτιο του προβλήματος, που θα διεκδικήσει όλα τα δικαιώματα στη ζωή, που θα δώσει πραγματική και ολοκληρωμένη υπόσταση στη μέχρι τώρα εξαιρετικά ελπιδοφόρα έκφραση αλληλεγγύης του κόσμου της εργασίας προς τους πρόσφυγες και θα αντιμετωπίζει σταθερά τους κινδύνους συστημικής ενσωμάτωσής της ή μετατροπής της στο αντίθετό της.

Αυτό είναι το βασικό και απαράγραπτο καθήκον!

http://www.kkeml.gr/