Οι έντεκα κάτοικοι κατηγορούνται για παράνομη βία, διατάραξη ασφάλειας συγκοινωνιών, παρακώλυση συγκοινωνιών, φθορές, διατάραξη κοινής και οικιακής ειρήνης, συκοφαντική δυσφήμηση με φυσική και ηθική αυτουργία.
H ιστορία ξεκινάει τον Ιούνιο του 2009, όταν οι δρόμοι της Β.Α Αττικής στην περιοχή αρχίζουν να γεμίζουν μπάρες και εισπράκτορες. Πρώτα στη Μαλακάσα, στις Αφίδνες, στο Καπανδρίτι, και στη συνέχεια σε όλη τη διαδρομή μεταξύ Αθήνας- Λαμίας όλοι οι δρόμοι αποκλείονται από τους εισπρακτικούς μηχανισμούς των εργολάβων (συνολικά οχτώ σταθμοί διοδίων) στους οποίους το κράτος έχει παραχωρήσει την εκμετάλλευση ενός δημόσιου αγαθού, αυτού της απρόσκοπτης μετακίνησης. Οι κάτοικοι δεν μένουν άπραγοι, μιας και γρήγορα συνειδητοποιούν ότι για απλές μετακινήσεις, όπως μία καθημερινή επίσκεψη σε σουπερμάρκετ, απαιτείται ετησίως η καταβολή περίπου δύο μισθών σε διόδια. Εξωφρενικό, και όμως, για να μετακινηθεί κάποιος από τον Αγ. Στέφανο στην Αυλώνα πρέπει για κάθε μετακίνησή του να ξοδέψει καθημερινά περισσότερα από 4 ευρώ. Επίσης, αν κάποια οικογένεια που ζει στις Αφίδνες και πρέπει να πάει το παιδί της στο σχολείο και το φροντιστήριο στον Αγ. Στέφανο, πρέπει καθημερινά να κάνει έξι διαδρομές Σε μία απόσταση εφτά χιλιομέτρων, η οικογένεια αυτή υποχρεούται να πληρώσει περισσότερα από 12 ευρώ! Αν υπολογίσει κανείς ότι τα πρώτα διόδια βρίσκονται διακόσια μόλις μέτρα μακριά από το σπίτια της περιοχής, γίνεται αντιληπτό ότι η ζωή γρήγορα μετατρέπεται σε μία διαδρομή μετ` εμποδίων και μάλιστα οικονομικά δυσβάσταχτων.
Χωρίς λοιπόν να υπάρχουν ασφαλείς και κατάλληλοι παράδρομοι, οι κάτοικοι των περιοχών αυτών πρέπει να επιλέξουν είτε να πληρώνουν τα διόδια είτε να μετακινούνται από καρόδρομους-παράδρομους γεμάτους κακοτεχνίες, εξαιτίας των οποίων προκαλούνται καθημερινά σχεδόν τροχαία ατυχήματα. Επιπλέον, η σύμβαση παραχώρησης στην εταιρεία Νέα Οδός Α.Ε. εκτός από την παραχώρηση λειτουργίας, συντήρησης και κατασκευής του τμήματος της εθνικής οδού από Μεταμόρφωση έως Σκαρφεία (Αθήνα-Λαμία), στο οποίο ήδη υπήρχε δρόμος κατασκευασμένος, περιελάμβανε και την κατασκευή τμήματος της Ιονίας Οδού στο Ρίο Αντίριο. Υπό αυτήν την έννοια η όλη σύμβαση δεν είχε κανένα στοιχείο ανταποδοτικότητας μιας και οι κάτοικοι πέρα από το γεγονός ότι ήδη είχαν πληρώσει τον δρόμο που καθημερινά χρησιμοποιούσαν μέσω των παλαιότερων διοδίων που υπήρχαν στην περιοχή, καλούνται να πληρώσουν και για ένα δρόμο που θα κατασκευαζόταν κάπου αλλού.
Ο ιδιότυπος αυτός αποκλεισμός των κατοίκων μέσω των διοδίων κινητοποίησε αρκετά γρήγορα, όχι μόνο μεμονωμένους κατοίκους, αλλά και φορείς (δημοτικό και νομαρχιακό συμβούλιο κα.), οι οποίοι δημιούργησαν την συντονιστική επιτροπή φορέων και κατοίκων της Β.Α. Αττικής ενάντια στα διόδια πραγματοποιώντας πλήθος διαμαρτυριών στις οποίες άνοιγαν οι μπάρες και με φυλλάδια ενημέρωναν τον διερχόμενο κόσμο. Οι κινητοποιήσεις αυτές, μέχρι και το 2010 που πλέον το Μνημόνιο άρχισε να δημιουργεί πολλαπλά μέτωπα, αριθμούσαν περισσότερα από 1000 άτομα.
Από την αρχή του αγώνα αυτού ξεκίνησε και η προσπάθεια καταστολής του κινήματος από την κυβέρνηση μέσω πολλαπλών διώξεων, με βασικότερη την μετατροπή της μη πληρωμής των διοδίων σε τροχαία παράβαση, με αποτέλεσμα δεκάδες κάτοικοι που συμμετείχαν στο κίνημα αυτό να δεχτούν διαταγές πληρωμών ενώ δεν έλειψαν και περιστατικά κατασχέσεων σπιτιών και αυτοκινήτων. Μάλιστα ο τότε υπουργός Υποδομών και Δικτύων, Μάκης Βορίδης πέρασε νόμο (άρθρο 143 του Ν.4070), μέσω του οποίου, πέραν της αυτοπρόσωπης βεβαίωσης από τα όργανα της τροχαίας να «διαπιστώνεται» το αδίκημα της άρνησης καταβολής διοδίων και με «τεχνικά ή ηλεκτρονικά μέσα».
Έτσι, αρκετά γρήγορα αναπτύχθηκε και το φαινόμενο, οδηγοί που περνούσαν από τα διόδια σηκώνοντας ή όχι την μπάρα, και χωρίς να τους έχει σταματήσει αστυνομικός υπάλληλος για να βεβαιώσει αυτοπροσώπως την «παράβαση», να λαμβάνουν κλήσεις από τα κατά τόπους αστυνομικά τμήματα. Μοναδική αναφορά στην δίωξη αυτή ήταν ο αριθμός του αυτοκινήτου, χωρίς κανένα άλλο στοιχείο της ταυτότητας του οδηγού.
Φρονηματικές διώξεις
«Πρόκειται για διώξεις προσχηματικές και φρονηματικές, που έχουν σκοπό να πλήξουν τους αγώνες των κατοίκων και γενικότερα το λαϊκό κίνημα», τονίζει η Ιωάννα Στεργίου, δημοτική σύμβουλος του Δήμου Ωροπού, και μία από τους έντεκα διωκόμενους, μιλώντας στο alterthess.gr σχετικά με την σημερινή δίκη.
«Δεν αδικήσαμε κανέναν, περιγράψαμε μια πραγματικά ζοφερή κατάσταση την οποία βιώνουμε» τονίζει ο Χρήστος Παναγής ένας ακόμα από τους έντεκα διωκόμενους, συμπληρώνοντας ότι «στοχοποιούνται συγκεκριμένοι άνθρωποι με φρονηματικές διώξεις, που στόχο έχουν να πλήξουν το κίνημα των κατοίκων».
«Σε κάθε περίπτωση, όποια και είναι τα πραγματικά περιστατικά, είναι σαφές ότι πρόθεση των κατηγορουμένων δεν ήταν να προβούν σε παράνομες πράξεις, αλλά να προχωρήσουν σε μία πολιτική διαμαρτυρία για να προβάλουν τις απόψεις τους, διαμαρτυρόμενοι για θέματα που μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας μας θεωρούν ότι είναι άδικα και αντισυνταγματικά», τονίζει στο alterthess.gr ο Γ. Κατρούγκαλος, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, και προσθέτει: « Η πρόθεση των δρώντων δεν ήταν αξιόποινη, ούτε υπήρχε δόλος στην πρόθεσή τους. Πρόκειται για συνταγματικά προστατευμένη συμπεριφορά». Σχετικά με τις συμβάσεις παραχώρησης των δρόμων σε μεγαλοεργολάβους, αναφέρει: «Από τα διδάγματα της κοινής εμπειρίας γίνονται συμβάσεις σε βάρος του ελληνικού δημοσίου και υπέρ των ιδιωτών εργολάβων. Γενικότερα, οι ιδιωτικοποιήσεις αποτελούν μεταβίβαση πλούτου από το δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα».
Στο πλευρό των διωκόμενων κατοίκων στέκεται και το Δημοτικό Συμβούλιο Ωρωπού, το οποίο με ψήφισμά του τονίζει μεταξύ άλλων ότι οι διωκόμενοι «αντιμετωπίζουν βαριές κατηγορίες, γιατί με όλο το λαό της περιοχής μας αγωνίστηκαν για το αυτονόητο: για την ελεύθερη πρόσβαση στα σπίτια μας, στις δουλειές μας, όταν στα όρια του Δήμου μας από το 2009, εγκαταστάθηκαν οκτώ (8) σταθμοί διοδίων μετά την παραχώρηση των Εθνικών μας δρόμων με αποικιακές συμβάσεις παραχώρησης σε ιδιωτικές εταιρείες».
Παρόμοιες διώξεις εναντίον μελών του κινήματος των διοδίων έχουν γίνει και σε άλλες περιοχές της χώρας. Εκκρεμούν δίκες (π.χ. στη Λάρισα), ενώ εναντίον των 11 εκδικάζεται εξ αναβολής στις 26/11/2015 αστική αγωγή της εταιρείας, όπου ζητά αποζημίωση 500.000 ευρώ.
Αγώνας πολιτών εναντίον μεγαλοεργολάβων
Παρά τις διώξεις, το κίνημα κατά των διοδίων κατάφερε να αναδείξει το οικονομικό και πολιτικό σκάνδαλο των συμβάσεων παραχώρησης των εθνικών μας δρόμων σε κοινοπραξίες ντόπιων και ξένων μεγαλοεργολάβων. Δυόμισι χρόνια μετά την επιβολή των διοδίων στις Αφίδνες, οι εταιρείες δεν έχουν ολοκληρώσει το έργο με δική τους ευθύνη, καθώς η σύμβαση παραχώρησης ανέφερε μεταξύ άλλων ότι οι παραχωρησιούχοι υποχρεούνται να εξασφαλίσουν την απρόσκοπτη χρηματοδότηση του έργου. Να υπενθυμίσουμε, εξάλλου, ότι μόνο το 8% της χρηματοδότησης του έργου καταβάλλεται από τις ίδιες της εταιρείες, ενώ στο υπόλοιπο ποσοστό χρηματοδότησης συμμετέχει το Δημόσιο, οι τράπεζες και κυρίως οι ίδιοι οι πολίτες με την προπληρωμή των έργων. Παρά την διακοπή των εργασιών, οι εταιρείες συνεχίζουν να εισπράττουν διόδια από τον κόσμο προχωρώντας μάλιστα σε διώξεις για ένα έργο που δεν ολοκλήρωσαν ποτέ!
Το κίνημα των διοδίων συνέβαλε, ακόμα, στην συνειδητοποίηση από χιλιάδες πολίτες του άδικου χαρακτήρα του πολλαπλασιασμού των διοδίων, τα οποία τοποθετούνται σε απόσταση μόλις τριάντα χιλιομέτρων, και για δρόμους οι οποίοι έχουν ήδη αποπληρωθεί μέσω της καταβολής διοδίων που είχαν επιβληθεί τα προηγούμενα χρόνια.
Να σημειωθεί ότι τον Αύγουστο 2010 η Πολεοδομία Καπανδριτίου καταλόγισε πρόστιμο 3 εκατ.ευρώ στην Κοινοπραξία που κατασκευάζει την εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας για αυθαίρετες κατασκευές στο σταθμό διοδίων στις Αφίδνες πρόστιμο, που στη συνέχεια «σβήστηκε» έπειτα από παρέμβαση της κυβέρνησης.
Επίσης, το διάστημα εκείνο κάτοικοι και φορείς προέβησαν σε τέσσερις προσφυγές στο ΣΤΕ. Προσφυγή έγινε και από τον δήμαρχο Ωρωπού. Η προσφυγή αυτή αφορούσε το πρόστιμο των 200 ευρώ που επιβάλλεται σε όσους αρνούνται να πληρώνουν τα διόδια ή ανεβάζουν μπάρες για ελεύθερη διέλευση των αυτοκινήτων. Το συγκεκριμένο πρόστιμο κρίθηκε νόμιμο από το ΣΤΕ για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Στην προσφυγή του ο δήμαρχος ζητούσε να ακυρωθεί το πρόστιμο των 200 ευρώ που του επιβλήθηκε όταν, το μεσημέρι της 19ης Μαρτίου 2011, οδηγώντας αυτοκίνητο του Δήμου Ωρωπού στα διόδια Αφιδνών δεν πλήρωσε τα διόδια, σήκωσε την μπάρα και πέρασε.
Σταυρούλα Πουλημένη
http://www.alterthess.gr/
